Sankcja kredytu darmowego – oręż konsumenta w sporze z bankiem
Instytucja tzw. sankcji kredytu darmowego, uregulowana w art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, staje się coraz częstszym przedmiotem zainteresowania konsumentów, którzy kwestionują poprawność umów kredytowych zawieranych z instytucjami finansowymi. Jest to mechanizm ochronny, który umożliwia kredytobiorcy – konsumentowi – spłatę jedynie kapitału kredytu, bez dodatkowych kosztów, jeżeli kredytodawca naruszył określone obowiązki informacyjne.
Ustawa o kredycie konsumenckim, sankcja kredytu darmowego, prawa konsumenta, nieważność umowy kredytu, spór z bankiem – to tylko niektóre z fraz, które zyskują na znaczeniu w praktyce prawnej.
Ustawa o kredycie konsumenckim nakłada na kredytodawcę obowiązek przedstawienia w sposób przejrzysty i precyzyjny kluczowych elementów umowy, w tym m.in. całkowitej kwoty kredytu, całkowitego kosztu kredytu, rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO), a także warunków spłaty.
W praktyce sądowej coraz częściej spotyka się przypadki, w których całkowita kwota kredytu wskazana w umowie obejmuje nie tylko środki realnie udostępnione konsumentowi, ale również koszty kredytowane – takie jak składki ubezpieczeniowe, prowizje bankowe czy opłaty administracyjne. Tego typu praktyki mogą prowadzić do zniekształcenia rzeczywistego obrazu zobowiązania i są oceniane jako sprzeczne z art. 30 ust. 1 pkt 4 u.k.k.
Jeżeli sąd stwierdzi, że dokument umowy nie zawierał wszystkich wymaganych informacji, albo zawarte w nim dane były mylące lub nieprecyzyjne, konsument może skutecznie powołać się na sankcję kredytu darmowego. Skutkiem jej zastosowania jest redukcja zobowiązania do obowiązku zwrotu wyłącznie wypłaconego kapitału, bez konieczności zapłaty odsetek, prowizji i innych kosztów dodatkowych.
Tak też orzekł sąd w sprawie przeciwko bankowi Santander, uznając roszczenia konsumentki, która zakwestionowała nieprawidłowe określenie całkowitej kwoty kredytu w zawartej umowie. Bank, pomimo wypłacenia konsumentce jedynie części wnioskowanej kwoty, wliczył do „całkowitej kwoty kredytu” także koszty ubezpieczenia oraz inne opłaty, co zostało uznane za sprzeczne z ustawą o kredycie konsumenckim. Sąd uznał, że doszło do naruszenia przepisów ustawy, i w konsekwencji zastosował sankcję kredytu darmowego, zwalniając konsumentkę z obowiązku zapłaty odsetek oraz dodatkowych opłat.
W orzecznictwie podkreśla się, że celem ustawodawcy było nie tylko formalne zagwarantowanie informacji, lecz również rzeczywiste umożliwienie konsumentowi dokonania świadomego wyboru oferty kredytowej. Dokumentacja kredytowa ma w założeniu niwelować asymetrię informacyjną pomiędzy profesjonalnym kredytodawcą a przeciętnym konsumentem.
Dlatego też banki, instytucje pożyczkowe, jak i inne podmioty udzielające finansowania powinny ze szczególną starannością dbać o zgodność umów z wymogami ustawy. Zaniedbania w tym zakresie mogą skutkować poważnymi konsekwencjami – zarówno finansowymi (utrata prawa do odsetek), jak i reputacyjnymi (spory sądowe, negatywny wizerunek).
Z perspektywy konsumenta, sankcja kredytu darmowego stanowi silne narzędzie ochrony jego interesów. Warto mieć świadomość swoich praw i – w razie wątpliwości co do treści podpisywanej umowy – skonsultować jej zapisy z profesjonalnym pełnomocnikiem lub doradcą.
Podane dane osobowe przetwarzane będą w celu i w zakresie niezbędnym do udzielenia odpowiedzi na przesłaną wiadomość. Podstawą prawną przetwarzania danych osobowych jest art. 6 ust. 1 lit. f RODO, tj. prawnie uzasadniony interes administratora w postaci kontaktu z użytkownikami strony. Udostępnienie danych jest dobrowolne, jednakże jest ono niezbędne do udzielenia odpowiedzi na pytanie.
385176670
+48 690 519 875
Kancelaria Radcy Prawnego Jarosław Baraniak Łódź
adres:
ul. Narutowicza 18/7U
90 - 135 Łódź
e-mail:
poczta@kancelariabaraniak.pl