Sankcja kredytu darmowego
W ostatnim czasie można zauważyć rosnące zainteresowanie dochodzeniem roszczeń związanych z tzw. sankcją kredytu darmowego. Sankcja kredytu darmowego uregulowana jest w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim. Opisana instytucja polega na pozbawieniu kredytodawcy (w tej roli najczęściej występuje bank) przychodów z tytułu kredytu konsumenckiego. W poniższym wpisie dowiesz się jak skorzystać z instytucji sankcji kredytu darmowego, jakie warunki powinna spełniać umowa kredytu konsumenckiego oraz na jakie korzyści mogą liczyć konsumenci.
Warto mieć na względzie, że na wpływ polskich regulacji niebagatelny wpływ maja regulacje unijne i to one przyczyniły się do wprowadzenia w Polsce instytucji sankcji kredytu darmowego, mającej na celu ochronę konsumenta w sytuacji zawierania umów o kredyt konsumencki. Prawidłowe sporządzenie umowy kredytu obwarowane jest koniecznością spełnienia licznych warunków ustawowych. Przy sporządzaniu oraz zawieraniu takich umów, z uwagi na widoczną nierównowagę ich stron, pojawiła się konieczność ochrony osób fizycznych będących konsumentami w stosunkach z kredytodawcami zajmujących uprzywilejowaną pozycję. Konieczność ochrony wynika z tego, że od banku jako podmiotu profesjonalnego należy wymagać szczególnej skrupulatności przy zawieraniu umów konsumenckich.
-
Czym jest sankcja kredytu darmowego?
Enigmatyczne z pozoru sformułowanie, po bliższej analizie odkrywa prostą treść. Jest to instytucja prawna uregulowana w polskim porządku prawnym w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim z 2011 roku, mająca na celu ochronę kredytobiorców przed nieuczciwym działaniem kredytodawców, przyznająca konsumentom prawo do bezkosztowego zwrotu wyłącznie pożyczonego kapitału. W uproszczeniu można stwierdzić, iż przepis ten ma mobilizować kredytodawcę do przestrzegania określonych obowiązków, jakie nałożono na niego w ustawie o kredycie konsumenckim. W podstawowym ujęciu udzielenie kredytu stanowi czynność odpłatną, jednak w przypadku skutecznego powołania się na sankcję kredytu darmowego ma miejsce ustawowe przekształcenie zobowiązania odpłatnego w nieodpłatne. Sankcja kredytu darmowego stanowi więc formę swoistego ukarania profesjonalnego kredytodawcy znajdującego się w uprzywilejowanej pozycji względem konsumenta, za niedotrzymanie należytej i oczekiwanej staranności przy sporządzaniu umowy kredytu.
-
Oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego i jego skutki
Należy pamiętać, że termin na skorzystanie z uprawnienia kredytu darmowego wynosi 1 rok od daty wykonania umowy. Pojawia się na tym etapie kwestia jak rozumieć wykonanie umowy. Zasadniczo jest to sytuacja, w której należycie wypełniono wszystkie obowiązki w ramach stosunku kredytu konsumenckiego, tak więc w najczęstszych wypadkach wskazanie momentu wykonania umowy nie wywołuje większych wątpliwości i stanowi po prostu moment spłaty wszelkich należności przez kredytobiorcę. Niewykluczone są jednak bardziej skomplikowane sytuacje, w których ostatnia czynność w ramach kredytu należała do kredytodawcy (np. zwrot prowizji za wcześniej spłacony kredyt).
-
Ważne! W przypadku naruszenia przez kredytodawcę praw konsumenta, konsument dysponuje prawem złożenia kredytodawcy pisemnego oświadczenia o zwrocie kredytu bez odsetek i innych kosztów zobowiązania należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie.
-
Skutki skorzystania z instytucji sankcji kredytu darmowego
Zastosowanie sankcji kredytu darmowego prowadzi do pozbawienia kredytodawcy przychodów z tytułu kredytu konsumenckiego. Sytuacja konsumenta, po złożeniu w/w oświadczenia będzie się kształtować odmiennie w zależności od tego czy kredyt został już spłacony w całości, czy nadal jest spłacany. W przypadku, gdy kredyt został już spłacony, kredytodawca będzie zobowiązany do zwrotu kredytobiorcy wszystkich kosztów łącznie z odsetkami. Co istotne, skorzystanie z oświadczenia, w sytuacji, gdy umowa kredytu nadal jest spłacana, nie powoduje nieważności takiej umowy. Kredytobiorca ma nadal obowiązek dokonywania regularnych spłat, jednakże tylko do wysokości wykorzystanego kredytu tj. bez kosztów i odsetek. Sankcja ta obejmuje zasadniczo wszystkie przychody kredytodawcy związane z kredytem konsumenckim, niezależnie od ich nazwy: odsetki, opłaty, prowizje, składki.
-
Przykłady naruszeń
Podstawą do złożenia oświadczenia mogą być najróżniejsze naruszenia, jednak w tym gronie można wyróżnić najczęściej występujące sytuacje. Przykładowymi naruszeniami może być:
-
niezachowanie należytej formy kredytu, czyli np. zawarcie jej w formie ustnej;
-
brak informacji bądź nieprawidłowa informacja o RRSO i kosztach kredytu jakimi są chociażby odsetki, albo wskazanie ich nieprawidłowej wartości;
-
zamieszczenie w dokumencie umowy błędnie wyliczonej całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta
-
przypadek niewskazania zmiany warunków oprocentowania;
-
brak określenia procedury i warunków, na jakich koszty mogą ulec zmianie zwłaszcza, gdy następuje wcześniejsza spłata kredytu.
-
Orzecznictwo sądów
Poniżej prezentujemy również kilka tez z orzecznictwa sądów powszechnych, dotyczących spraw związanych z zastosowaniem sankcji kredytu darmowego.
- naruszenie art. 30 ust. 1pkt 11 ustawy o kredycie konsumenckim, albowiem wprawdzie kredytodawca wskazał w umowie wysokość oprocentowania kredytu i wysokość oprocentowania od zadłużenia przeterminowanego, ale jednocześnie nie wskazał, czy i w jakiej formie kredytobiorca będzie informowany o zmianie ww. oprocentowania;
- naruszenie art. 30 ust. 1pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez to, że kredytodawca nie opisał w treści umowy wszystkich opłat i kosztów związanych z ww. umową kredytu, lecz w tym zakresie odwołał się do „taryfy";
- naruszenie art. 30 ust. 1pkt 6 ustawy o kredycie konsumenckim, poprzez błędne określenie stopy oprocentowania kredytu jako stopy stałej, podczas, gdy z postanowień umowy kredytowej wynika, że stopa procentowa ma charakter zmienny, albowiem uzależniona została jej wartość od ziszczenia się określonych warunków tj. od istnienia umowy ubezpieczenia zawartej przez kredytobiorcę lub jej braku;
- naruszenie art. 30 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez niewskazanie warunku determinującego zmianę kosztów kredytu w sytuacji określonej w art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim.
-
Podsumowanie
Jak wynika z powyższego, omawiana instytucja stanowi próbę wyrównania pozycji banku i konsumenta. Zmniejszenie dysproporcji jest jednak o tyle skuteczne, o ile podmiot znajdujący się w słabszej pozycji zdaje sobie sprawę z przysługujących mu uprawnień i ich rzeczywiście dochodzi. Z punktu widzenia konsumenta, skorzystanie z prawa do sankcji kredytu darmowego może dać niebagatelne korzyści, więc zaleca się w razie wątpliwości dotyczących umowy konsumenckiej zasięgnąć rady zawodowego prawnika. Konsultacja ze specjalistą może się okazać niejednokrotnie jedyną drogą na stwierdzenie nieprawidłowości umowy kredytowej, otwierającej drogę do uniknięcia opłacania kosztów kredytu. Ponadto profesjonalne przygotowanie oświadczenia stanowi ułatwienie skorzystania z sankcji kredytu darmowego. Wsparcie prawnika może się okazać również pomocne w obronie praw konsumenta w razie wytoczenia powództwa przez bank.
Podane dane osobowe przetwarzane będą w celu i w zakresie niezbędnym do udzielenia odpowiedzi na przesłaną wiadomość. Podstawą prawną przetwarzania danych osobowych jest art. 6 ust. 1 lit. f RODO, tj. prawnie uzasadniony interes administratora w postaci kontaktu z użytkownikami strony. Udostępnienie danych jest dobrowolne, jednakże jest ono niezbędne do udzielenia odpowiedzi na pytanie.
385176670
+48 690 519 875
Kancelaria Radcy Prawnego Jarosław Baraniak Łódź
adres:
ul. Północna 37 lok. 2
91 - 425 Łódź
e-mail:
poczta@kancelariabaraniak.pl