Nierzadko zdarza się, że tuż po zawarciu umowy kredytu bądź pożyczki, sytuacja życiowa kredytobiorcy zmienia się na tyle, iż nie może sobie pozwolić, lub nie chce zaciągać (kolejnego) zobowiązania finansowego. Może się również zdarzyć, iż umowa kredytu została zawarta w pośpiechu, pod wpływem technik sprzedażowych zastosowanych przez przedstawicieli instytucji bankowych. Pojawia się wówczas pytanie, czy konsumentowi przysługuje prawo do odstąpienia od zawartej umowy kredytu lub pożyczki?
Odpowiedź na pytanie o możliwość odstąpienia od umowy kredytu lub pożyczki znajdziemy w Ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (u.k.k.). Treść art. 53 u.k.k. uprawnia konsumenta do odstąpienia od umowy o kredyt konsumencki, bez podania przyczyny, w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy. Art. 53 ust. 1 u.k.k. stanowi implementację art. 14 ust. 1 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. Jak czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy o kredycie konsumenckim (VI kadencja, druk sejm. nr 3596), „przyznanie konsumentowi uprawnienia do odstąpienia od umowy w określonym terminie, bez konieczności uzasadniania przyczyny wykonania tego uprawnienia, jest instrumentem ochrony konsumentów, wypracowanym w ustawodawstwie europejskim i przyjętym do porządków prawnych państw członkowskich. W odniesieniu do umowy o kredyt konsumencki ratio legis stanowi również zapobieganie pochopnemu zaciąganiu zobowiązań kredytowych przez konsumentów. Termin 14 dni na odstąpienie od umowy daje konsumentowi dodatkową możliwość reasumpcji podjętej przez siebie decyzji”.
Wskazany powyżej przepis art. 53 u.k.k. zawiera stwierdzenie, iż konsument w terminie 14 dni może odstąpić od umowy kredytu konsumenckiego. Jak wobec tego rozumieć pojęcie „kredytu konsumenckiego” ? Definicja legalna umowy o kredyt konsumencki zawarta została w art. 3 ust. 1 u.k.k. Przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie jego udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności: umowę pożyczki, umowę kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego, umowę o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego, jeżeli konsument jest zobowiązany do poniesienia jakichkolwiek kosztów związanych z odroczeniem spełnienia świadczenia, umowę o kredyt, w której kredytodawca zaciąga zobowiązanie wobec osoby trzeciej, a konsument zobowiązuje się do zwrotu kredytodawcy spełnionego świadczenia umowę o kredyt odnawialny. Jak widać, jest to bardzo szerokie pojęcie i dotyczy m.in. kredytu gotówkowego, kredytu hipotecznego, a nawet kredytu konsolidacyjnego.
Termin ten liczony jest od daty podpisania umowy kredytowej lub pożyczkowej. Licząc czternastodniowy termin, nie uwzględnia się dnia, w którym zawarto umowę.
Co istotne, do zachowania 14 dniowego terminu na wykonanie uprawnienia do odstąpienia od umowy, wystarczy wysłanie takiego oświadczenia na wskazany adres instytucji finansowej. W uzasadnieniu decyzji Prezesa UOKiK z dnia 19 maja 2016 r., o nr RBG 4/2016 znajduje się szczegółowe wyjaśnienie tej kwestii. W uzasadnieniu tym wskazano, iż „termin do odstąpienia od umowy jest zachowany, jeżeli konsument przed jego upływem złoży pod wskazany przez kredytodawcę lub pośrednika kredytowego adres oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Ponadto, dla uznania odstąpienia od umowy za skuteczne wystarczy, aby zostało ono nadane (i to nie tylko w placówce pocztowej operatora publicznego) przed upływem powyższego terminu. Nie jest więc konieczne doręczenie do przedsiębiorcy oświadczenia o odstąpieniu od umowy w ustawowym terminie 14 dni, ale wystarczy, że zostanie ono nadane do niego w tym okresie”.
Skutkiem odstąpienia od umowy kredyt konsumencki jest to, że wygasa stosunek prawny zawiązany na podstawie tej umowy. Po odstąpieniu, konsument musi zwrócić niezwłocznie otrzymane pieniądze z kredytu, wraz z naliczonymi odsetkami za okres, w którym pozostawały one w jego dyspozycji. Konsument musi zwrócić kapitał kredytu w terminie 30 dni od dnia, w którym złożył kredytodawcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Jest termin 30 dniowy, a nie miesięczny!
Poza obowiązkiem zwrotu kapitału wraz z odsetkami, konsument z tytułu odstąpienia od umowy nie ponosi żądnych konsekwencji finansowych. Dodatkowo, bank powinien zwrócić klientowi wszystkie koszty związane z zawarciem umowy, w tym prowizję. Wbrew powyższym przepisom, w umowach zawieranych z różnymi instytucjami finansowymi zdarza się, że występują niedozwolone postanowienia, które w przypadku odstąpienia od umowy, nakładają na konsumentów obowiązek ponoszenia niektórych kosztów.
„W razie odstąpienia od umowy Pożyczkodawca obowiązany jest niezwłocznie zwrócić poniesione przez Pożyczkobiorcę koszty udzielonej pożyczki z wyjątkiem opłaty przygotowawczej”.
Forma odstąpienia od umowy.
Oświadczenie konsumenta w sprawie odstąpienia od umowy o kredyt konsumencki, uznaje się za złożone z chwilą, gdy doszło do kredytodawcy w taki sposób, że mógł się zapoznać z jego treścią. W praktyce oświadczenie takie składa się na piśmie. Niektóre instytucje finansowe posiadają stosowny formularz, jednak skorzystanie z niego nie jest obowiązkowe. W oświadczeniu o odstąpieniu od umowy konsument nie musi wskazywać powodu odstąpienia.
Pomoc kancelarii.
Kancelaria prawna pomaga klientom w sporach przeciwko bankom i instytucjom bankowym. W razie problemów lub pytań zapraszamy do kontaktu.
Podane dane osobowe przetwarzane będą w celu i w zakresie niezbędnym do udzielenia odpowiedzi na przesłaną wiadomość. Podstawą prawną przetwarzania danych osobowych jest art. 6 ust. 1 lit. f RODO, tj. prawnie uzasadniony interes administratora w postaci kontaktu z użytkownikami strony. Udostępnienie danych jest dobrowolne, jednakże jest ono niezbędne do udzielenia odpowiedzi na pytanie.
385176670
+48 690 519 875
Kancelaria Radcy Prawnego Jarosław Baraniak Łódź
adres:
ul. Narutowicza 18/7U
90 - 135 Łódź
e-mail:
poczta@kancelariabaraniak.pl